TULADHA CRITA CEKAK BASA JAWA

 

LEMAH  TELES....

            Wis nyicil ayem. Gunggunge ana enem atus seket ewu rupiyah. Dhuwit kang dumadi saka lembaran rong puluhan ewon, puluhan ewon lan sing paling akeh lembaran limang ewon rupiyah uga ana lembaran rong ewu rupiyah  iku kanthi ngati-ati dilebokake dhompet banjur disimpen ing lemari kayu cedhak dhipan paturone.

            “Bismillah.... Muga berkah.” Ngono pandongane. Sarminah rumangsa marem lan seneng amarga pepenginan arep nukokake sepedha anake wadon bakal kaleksanan, ya senajan dhuwit sakmono iku mengkone ora bisa entuk barang anyar, ora apa-apa sing baku bisa oleh sepedha  kanggo anake wadon ontang-antinge iku. Mumpuni anake wadon Sarminah  wis sekolah ing SMP. Sekolahane rada adoh saka omahe, manawa mlaku mesakake bocah, numpak angkudes kok ya krasa abot,  awit sedina kudu nyepakake dhuwit wolung ewu rupiyah. Patang ewu kanggo mbayar angkudese, patang ewu minangka kanggo sangune iku wae manawa ana pelajaran olah raga Mumpuni ngaba tambah rong ewu maneh. Wiwit iku Sarminah duwe angen-angen nukokake sepedha anake supaya anake numpak sepedha wae manawa sekolah dadi bisa luwih ngirit pametu saben dinane. Nanging ya kuwi... dhuwit sing kanggo tuku sepedha sing durung ana, mula Sarminah nyoba nyisihake dhuwit saka anggone buruh srabutan. Sarminah pancen dadi wong tuwa ijen tumrap anake wadon jalaran Margita ya bapake Mumpuni wis sawetara wektu katimbalan Gustine. Tilar donya. Wiwitane Sarminah ambruk. Ambruk kapercayane amarga ditinggal bojo, ya ambruk ekonomine jalaran sasuwene tembayatan karo Margita ya mung Margita sing golek lan ngasilake dhuwit kanggo keluwargane kanthi dadi tukang batu.

            “ Sing sabar ya Nah...” Panglipure bapak lan emboke Sarminah nalika Margita tilar                        donya.

            “ Diiklasne ya Nah....ben Margita entuk dalan kang padhang disandhing ing Gustine...”                   Iku swarane Partinah ya mbakyune  Sarminah.

            “ Kowe kelangan bojo, Puni kelangan bapak.. aku kelangan anak, Nah...Kabeh getun,                      kaben susah... nanging aja nganti kedlarung-dlarung anggone nggegetun... elinga                Puni... Puni mbutuhake pangrengkuhmu, mbutuhake katresnanmu... mung kari kowe  wong tuwane Puni...Percayaa Gusti mesthi kagungan kersa sing becik lan endah ing  sanjerone kedadeyan iki. Yakina, Nah Gusti ora bakal tega karo umate.” Iku kandhane bapake Margita ya mara tuwane Sarminah kanthi swara sing katon ditatag-tatagake. Ya ukara saka mara tuwane iku sing bisa nglelipur lan ngyakinake Sarminah supaya tetep tabah, sabar, kuwat lan iklas. Pancen bener, Sarminah ora kena nglokro, ora kena nggresula, ora kena nutuh kahanan. Kabeh wis tinulis dadi takdire kudu pepisahan karo bojo sing wis ngancani mecaki dalaning urip kurang luwih limo las taun. Sarminah kaya antuk daya kanggo nerusake dalaning uripe, amarga ana anake wadon ya si Mumpuni sing kudu diopeni, ditresnani lan digala-gala supaya dadi bocah kang sholikhah lan tansah sinandhing ing kabejan. Sarminah uga gumregah... Kanggo nyambung uriepe lan anake wadon. Dheweke golek gaweyan buruh-buruh ngrewangi tangga teparo sing kerepotan, pagaweyan apa wae senajan  pagaweyan kasar ora nate nampik, sing baku isih ana dalane Gusti. Lan nyatane saben dina ana wae sing nggunakake tenagane. Rejeki minangka Opah saka anggone nyambut gawe digemeni, diati-ati nganggone, mulane sanajan opahe ya mung sakpawehe sing padha nggunakake tenagane, Sarminah ya isa nyisihake saperangan dhuwite. Enem atus seket ewu rupiyah. Iku saka anggone nyisihake ing wektu kurang luwih pitung sasi.

             “Alhamdulillah...” Sarminah ngucap syukur marang Gusti kang akarya jagad. Dhuwit semono bakal kanggo nukokake sepedha anake wadon. Wingenane wis madik-madik nonton sepedha sakregane pisan ing toko Sahabat duweke Pak Han. Sing disir sepedha mini bekas nanging barange ya isih apik lan regane ya murwat lan sing paling baku dhuwit anggone keklumpuk wis nyukupi kanggo ndhuwiti sepedha kasebut.

            “ Lik Nah....Lik Nah....” Sarminah kaget. Ana kang ngundang jenenge. Keprungu sajak kesusu. Sarminah menyat saka papane ngener saka asale swara. Lawang dibukak. Ing ngarepe katon Sawaldi anake mbakyune kang sajak gupuh ora sranta.

            “ Kosik ta Di...Iki ana apa?” Pitakone Sarminah sajak bingung marang ponakakne.

            “ Anu Lik Nah... Kae...kae...” Wangsulane Sawaldi groyok. Sarminah ngleremake                           ponakane kanthi nuntun diajak lungguh.

            “ Bapak tiba neng tritisan, Lik... Iki digawa nyang Rumah Sakit kae mau durung eling...” Kandhane Sawaldi. Sarminah kaget lan gemeter.

            “ Mboke mau ngakon... yen Lik Nah nduwe dhuwit kon nyilihne dhuwit kanggo jagan nebus obate bapak  neng Rumah Sakit. Sakanane wae. Amarga Mboke lagi ora nduwe dhuwit Lik Nah.” Bacute Sawaldi. Sarminah durung mangsuli, isih meneng, katon bingung.

            “ Yen ora ana ya ora apa-apa kok Lik.”

            “ Mengko dhisik Di, Entenana sedhela!” Pakone Sarminah karo ninggalake Sawaldi sing isih lungguh ing kursi kayu lawas kang prasaja iku. Sarminah mlebu kamar. Sing diener lemari kayu cedhak paturone. Alon-alon lemari dibukak. Dhompet sing durung suwe disimpen ing lemari iku dijupuk. Kanthi ngati-ati dibukak ditokake isine. Isih genep enem atus seket ewu rupiyah. Sarminah ngunjal ambegan landhung. Ing atine dumadi peperangan kudu ngalahake kepentingan sing endi. Dhuwit iku anggone lumpuk-lumpuk kanggo nukokake sepedha anake wadon. pitung sasi anggone nglumpukake. Nanging ing wektu iki mbakyune lagi butuh dhuwit amarga bojone lara ing rumah sakit. Manawa diwenehake mbakyune ateges wektu iki ora bisa nukokake sepedha anake, anake kudu numpak angkudes sing saben dina kudu cucul dhuwit patang ewu rupiyah. Manawa ora diwenehake mbakyune??? jane ya ora apa-apa, Sawaldi mau kandha nyilih yen Sarminah nduwe dhuwit, bisa wae Sarminah kandha manawa lagi ora nduwe dhuwit utawa nduwe dhuwit nanging arep kanggo keperluane dhewe....Sepisan maneh Sarminah ngunjal ambegan landhung. Wewayangan rong taun kepungkur ngosik pikirane, wewayangan nalika katemben ditinggal bojone... kaya ngapa rekasane dadi randha, kaya ngapa rekasane dadi wong tuwa ijen, kaya ngapa rekasane kudu golek lan ngubetake butuh ijen??? Sarminah menyat saka lungguhe. Niyate wis gilig. Dhuwit simpenen sing didama-dama kanggo nukokake sepedha anakke bakal diwenenhake mbakyune.

            “ Dhuh Gusti...mugi pakdhene Puni Panjenengan paringi saras.” Pandongane Sarminah. Sarminah agahan marani Sawaldi karo nggegem dhuwit enem atus ewu rupiyah Nanging Sawaldi ora ana ing panggonane.

             “ Gek menyang endi bocah iki?” Grenenge Sarminah.

             “ Di....Di...” Pangundange Sarminah, Sawaldi ora wangsulan. Sarminah jumangkah menyang njaba mbok menawa Sawaldi  ana ing ngarep, nanging ora ana. Ing ngarepan Sarminah clingukan nggoleki Sawaldi.

            “ Di...Di...” Sepisan maneh Sarminah nyeluki jenenge Sawaldi. Tetep ora ana

            “ Apa Mak... ana apa? Mak...Mak....” Pangundange Puni.

            “ Mak....tangi, Mak...” Sepisan maneh Puni ngundang Make karo nggoyog-hoyog awake emake. Sarminah melek...ing sisihe Puni lungguh karo isih nyekeli tangane emake. Sawaldi ora ana ing cedhake.

            “ Ngimpi apa ta Mak...kok nganti nglindur nyeluki Mas Di, Mas Di wis mulih.”

            “ Sawaldi wis mulih? Dadi mau mrene?” Pitakone Sarminah, Puni mung manthuk ngiyani.

            “ Mas Di mrene ngeteri sepedha diwenehake aku. Jare kon nggo sekolah aku Mak.” Swarane Puni njlentrehake, Sarminah isih meneng durung pati mudheng.

            “ Mas Di nukokake sepedha kanggo aku Mak.” Puni ngyakinake make. Sarminah kami tenggengen, Kaya ora percaya karo apa sing dumadi. Nanging kabeh pancen dumadi, nyata ora ngimpi. Bola-bali Sarminah ndremimil ngucap syukur marang ngarsane Gustine. Mumpuni bisa nduwe sepedha jalaran sih welase Sawaldi ya anake mbakyune, lan kakang ipene tetep seger waras. Saya wuwuh kapercayan lan yakine Sarminah marang Sing Maha Kuwasa.